Onze gespecialiseerde stomaverpleegkundigen willen u graag helpen om, ondanks uw stoma, een zo normaal mogelijk leven te leiden. Op de stomapoli bieden we u de zorg die u nodig heeft. Als u niet in staat bent om naar deze poli te komen, bezoeken wij u thuis.
Naast instructies en advies over stomamateriaal en het omgaan met uw stoma, krijgt u veel praktische tips over zaken die u in uw dagelijks leven tegenkomt. Als u bent geopereerd, geeft de gespecialiseerd stomaverpleegkundige u de nodige zorg en begeleiding. Misschien kampt u met angst of onzekerheid over uw stoma. Wij helpen u graag met deze gevoelens om te gaan.
Samen zoeken we naar oplossingen voor al uw problemen en geven wij antwoorden op al uw vragen. Dit kan gaan over voeding en dieet, werk en vrijetijdsbesteding, vakantie, sport, seksualiteit en het dragen van bepaalde kleding. Samen zorgen wij ervoor dat u zo zorgeloos mogelijk leeft met uw stoma.
Om te zorgen dat wij op de hoogte zijn van eventuele ontwikkelingen staat uw gespecialiseerd stomaverpleegkundige in direct contact met alle andere zorgverleners in uw situatie. Na de eerste fase, waarin u leert om te gaan met een stoma, blijven wij in contact. U kunt jaarlijks langskomen voor controle. Omdat uw lichaam met de jaren verandert kan het zijn dat uw situatie ook om een andere aanpak vraagt.
Wat kunt u van een stomaverpleegkundige verwachten?
Een voorbereidend gesprek voor uw operatie
U heeft vóór uw operatie een voorbereidend gesprek de somaverpleegkundige. Daarin vertellen wij u onder andere wat een stoma is, wat u kunt verwachten, hoe u de stoma verzorgt, welke materialen er bestaan en wat u in het dagelijks leven zult tegenkomen. De nadruk ligt hierbij op het zelf leren verzorgen van uw stoma. Hier beginnen we al direct na de operatie mee. Dit doen we volgens een stappenplan.
Daarnaast bekijken we samen met u op welke plek de stoma het beste kan komen. We tekenen dit voor de operatie af met een watervaste stift.
Contact bij/na spoedoperaties
Als u met spoed geopereerd wordt, dan ziet u ons veelal pas na de operatie. Dit is afhankelijk van hoeveel spoed uw operatie heeft een en op welk tijdstip uw operatie plaatsvindt.
U ontvangt uiteindelijk dezelfde informatie over uw stoma als u ook in een voorbereidend gesprek zou hebben ontvangen, maar dan gebundeld. Omdat we begrijpen dat een spoedoperatie vaak een spannende gebeurtenis is, passen wij de informatie aan op uw behoeften.
Na de operatie
Wij komen na de operatie op de afdeling bij u langs. De afdelingsverpleegkundige helpt u met de dagelijkse zorg van uw stoma en betrekt uw naasten hierbij.
Telefonisch contact na ontslag uit het ziekenhuis
Als u bijna naar huis mag, regelt de verpleegkundige van de afdeling de benodigdheden voor thuis. Zij regelen stomamaterialen en bijbehorende informatie voor u zelf, maar ook om een overdracht voor bijvoorbeeld de thuiszorginstantie, als deze voor u ingeschakeld is.
Zij melden u aan bij een medisch speciaalzaak en zullen daarbij zorg dragen voor de machtigingen naar uw zorgverzekeraar.
De stomaverpleegkundige zal u na een paar dagen bellen om te horen hoe de eerste dagen thuis verlopen zijn. Daarmee probeert ze vroegtijdig problemen te ondervangen.
Praktische informatie
Voor het maken van een afspraak met een gespecialiseerd stomaverpleegkundige heeft u geen verwijzing nodig. U kunt gericht contact met ons opnemen via: 0182 505 535, of via: info@zorgbrug.nl.
Mocht u fysiek niet in staat zijn om naar de polikliniek het Groene Hart Ziekenhuis te komen, dan kan de gespecialiseerd stomaverpleegkundige u thuis bezoeken.
Naar aanleiding van uw contact met onze medewerker is het mogelijk dat er een schriftelijke terugkoppeling plaatsvindt aan onder andere: uw huisarts, de wijkverpleegkundige, de fysiotherapeut en de medisch specialist. Heeft u hier bezwaar tegen? Dan kunt u dat aan onze gespecialiseerd verpleegkundige kenbaar maken.
Veel gestelde vragen
Als er een (hele) kleine kans is op aanleg van een stoma, zal er na behoefte een informatief gesprek direct stomazorg plaatsvinden. De stomaverpleegkundige zal een (nood) stip met een marker op uw buik af te tekenen. Dit gebeurt bijna altijd bij operaties aan uw dikke darm, hoe klein de kans ook is. Samen zoeken we naar de beste plek om de stoma te plaatsen. U zult hierbij moeten zitten, liggen, staan en bukken. Als tijdens de operatie blijkt dat de stoma onverhoopt toch nodig is, is de juiste positie al gemarkeerd. Een chirurg zelf kan dit bij u, in uw liggende positie tijdens de operatie, niet goed beoordelen. Er bestaat dan kans dat u er naderhand last van ervaart.
Het inhechten van de stoma kan bij iedereen anders uitpakken. Een ideale stoma steekt 1,5 tot 3 cm boven de huid uit. Er kunnen omstandigheden zijn, zoals een dikkere buiklaag, waardoor er minder ruimte overblijft om lengte te creëren. Mocht dit problemen geven bij de hechting van uw stomamateriaal, dan kan een stomaverpleegkundige met u meekijken om passend materiaal te vinden.
Een bolling bij de stoma, betekent niet altijd dat er sprake is van een probleem. Omdat van buitenaf niet te beoordelen is wat er aan de hand is, is het raadzaam deze bolling te laten onderzoeken door een stomaverpleegkundige. Zij kan bepalen of er sprake zou kunnen zijn van een stomabreuk (zie ook het informatiekopje bij stomaproblemen).
Darmslijmvlies is gevoelig weefsel, dat vrij snel wat kan bloeden. Het is vergelijkbaar als bij tandvlees wat mogelijk een spoortje bloed afgeeft bij het poetsen. Dit is niet iets om u ongerust over te maken.
Wij adviseren u om uw stoma met water schoon te maken, omdat hier geen bestandsdelen aan toegevoegd zijn. De stoma is niet steriel en hoeft u ook niet steriel te verzorgen of te desinfecteren. Kraanwater kunt u hiervoor prima gebruiken. Daarnaast wordt de huid belast door het afplakken met stomamateriaal. De huidplaat van uw stomamateriaal is wel zó ontwikkeld dat de huid rondom de stoma optimaal beschermd wordt tegen ontlasting, urine, transpiratie, mico-organismen en schimmels. Elke toevoeging die u erbij gebruikt, zoals zepen, lotions of desinfecterende middelen, kan een negatieve invloed hebben op de conditie van uw huid. Ook kunnen sommige bestandsdelen ervoor zorgen dat het stomamateriaal minder goed plakt, met eventueel lekkage tot gevolg.
Het is verstandig om dit altijd even na te laten kijken door een afspraak te maken óf het versturen van een foto. Meestal gaat het om wat wild vlees. Dit kan geen kwaad. Mocht u er toch last van hebben, dan kan het in sommige gevallen aangestipt worden. Dit kan alléén op voorschrijven van een arts of stomaverpleegkundige en gebeurt met een stokje zilvernitraat. Dit zal de groei wat remmen, zodat het gemakkelijker verdwijnt.
In principe mag u alles doen met uw stoma. Bij tillen moet u er alleen wel op letten dat u niet te zwaar tilt; we adviseren een gewicht van gemiddeld 5 tot maximaal 15 kilo. Hoeveel u mag tillen is onder ander afhankelijk van uw conditie en eventuele andere gezondheidsproblemen. Bespreek met uw stomaverpleegkundige wat dit in uw situatie betekent. Bij tillen ontstaat er namelijk en verhoogde buikdruk. Hierdoor is de kans op het krijgen van een stomabreuk groter. Twijfelt u over een specifieke sport of activiteit? Vraag dit dan uw stomaverpleegkundige.
De hechtingen die in de stoma geplaatst zijn meestal oplosbaar. Op de polikliniek halen we (de resten) hiervan eruit. Dit doen we omdat deze soms toch klachten kunnen geven. Het kan gaan trekken of kleine wondjes geven die uitmonden in het krijgen bultjes wild vlees (hypergranulatie). Het kan in de praktijk voorkomen dat uw afspraak bij de polikliniek stomazorg iets later is dan een week na ontslag. Heeft u bovenstaande klachten? Dan is het verstandig om eerder contact met de polikliniek Stomazorg op te nemen.
U kunt met uw stoma prima zwemmen. Wel kan het zijn dat uw stomamateriaal door de warmte (bijvoorbeeld van het water) iets elastischer/ soepeler wordt, waardoor sneller verzadigd raakt. Soms is het raadzaam het stomamateriaal rondom wat extra vast te plakken te geven, als u merkt dat de randjes de neiging hebben om op te rollen. Hiervoor zijn speciale strips beschikbaar. Deze kunt u op voorschrijven van de stomaverpleegkundige bestellen bij een medisch speciaalzaak.
Plak als u gaat zwemmen het filter van uw darmstoma af met de daarvoor bestemde sticker uit uw materiaaldoos. Deze beschermen het filter. Doet u dit niet, dan wordt het filter nat en werkt het niet meer. De toegangspoort naar het filter zit vaak onder het non-woven toplaagje dat over het stomazakje heen zit, aan de achterzijde. Dit kunt u opzij vouwen om eronder te komen. Bent u na het zwemmen weer opgedroogd, verwijdert u de sticker weer. Draag de sticker alleen als het filter nat kan worden, bijvoorbeeld als u in bad gaat of gaat zwemmen.
U hoeft met een stoma geen speciaal ondergoed aan. Sommige stomadragers hebben daar echter wel behoefte aan. Er zijn verschillende fabrikanten die via het internet speciaal ondergoed voor stomadragers aanbieden, onder andere: Matéma Medisch Maatwerk of Bellawear.
Ook (cosmetische) stomabanden zijn op diverse websites verkrijgbaar. Cosmetische banden en ondergoed worden door de zorgverzekeraar niet of nauwelijks vergoed.
Een verstopping komt alleen voor bij darmstoma’s. Als u een verstopping heeft, dan zult u merken dat er geen of nauwelijks ontlasting komt. Dit kan verschillende oorzaken hebben, zoals een voedselprop, te weinig drinken of medicatie waarbij een vertraagde stoelgang ontstaat. Ook kan het zo zijn dat er een medische oorzaak is zoals een verdraaiing of inklemming van de darm. Dit noemen we een 'obstructie' of 'afsluiting'. Beiden zorgen voor minder of geen ontlasting, maar geven andere klachten. Ze vragen ook om een andere aanpak.
Heeft u een dunnedarmstoma? Dan moet u elke dag ontlasting hebben. Bij een dikkedarmstoma is uw ontlastingspatroon vaak hetzelfde als voordat u een stoma kreeg. had u voor u een stoma kreeg ook maar eens per drie dagen ontlasting, dan zal dit met stoma vaak ook zo zijn.
Heeft u geen ontlasting? Neem dan altijd contact met uw stomaverpleegkundige om te overleggen. Zij kunnen nagaan wat er aan de hand zou kunnen zijn en u advies geven over hoe het probleem op te lossen is.
Een rode huid kan tal van oorzaken hebben. Wellicht:
- bent u gevoelig voor het afplakken van de huid;
- is er een teveel aan (transpiratie)vocht dat niet opgenomen wordt of
- komt de huid juist in aanraking met ontlasting of urine.
Als u last heeft van een rode huid rond uw stoma dan is het raadzaam een afspraak te maken met de stomaverpleegkundige. Zij onderzoekt wat de oorzaak is van de roodheid en geeft u advies om de roodheid te verhelpen.
Ja, dat kan. Hierbij kan praktisch gezien weinig verkeerd gaan met het stomamateriaal. Wel is het raadzaam ervoor te zorgen dat het zakje geleegd of gewisseld is. Op die manier zal het zakje praktisch geen belemmering vormen.
Mentaal gezien kan de aanleg van een (nieuw) stoma veel vragen met zich meebrengen. Omdat uw lichaam is veranderd, kan dit zorgen voor gevoelens van onzekerheid en soms zelfs gevoelens van schaamte. Deel deze gevoelens met uw partner en/of omgeving/ stomaverpleegkundige. We begrijpen dat dit niet altijd een gemakkelijk onderwerp is om over te praten. Tijdens de poliklinische vervolgafspraken zullen wij hier aandacht aan schenken. Het is aan u om te beslissen óf u erover wilt spreken en met wie. We hopen u meer vertrouwen te kunnen geven door met u te bekijken of er mogelijkheden zijn om u prettiger te voelen met uw stoma.
De afloop die een stoma dient te hebben is voor een groot deel afhankelijk van het soort stoma dat u heeft.
- Stoma op de dunne darm
Een stoma op de dunne darm zal vanwege de plaatsing op dat deel van de darm automatisch meer afloop hebben. Dit komt omdat er nog veel vocht in de ontlasting aanwezig is omdat de functie van de dikke darm er (tijdelijk) niet meer is.
-Stoma op de dikke darm
Bij een stoma op de dikke darm zal dit vocht in de ontlasting al deels weer opgenomen zijn uit de darm. De ontlasting is daardoor ook compacter. Als u vóór aanleg van de stoma eenmaal per 2 dagen ontlasting had, is het niet vreemd dat dit met een stoma ook eens een dag overslaat.
Bij sommige operaties is er vanaf uw anus nog een stuk van uw darm aanwezig. Deze staat door plaatsing van de stoma niet meer in verbinding met de rest van de darm die ontlasting afloopt. Toch kan er, vooral in de eerste periode na de aanleg van de stoma (enkele dagen tot weken na de operatie), nog ontlasting in dat deel van de darm aanwezig zijn. Daarbij geeft de darmwand van zichzelf slijm af. Als dit zich verzamelt, kunt u het gevoel hebben dat u naar het toilet moet. We adviseren u dan om naar het toilet te gaan en met lichte druk te kijken of u iets kwijt kunt raken. Slijm kan er helder tot grijzig/lichtbruin of glazig uitzien en kan sterk ruiken. Zolang er geen bloed bij zit, u geen pijn heeft en/of koorts heeft, dan is het verlies van alleen slijm of oude ontlasting een normaal. Heeft u wel één van de bovengenoemde klachten, dan is het raadzaam contact op te nemen.
Dit verschijnsel komt alleen voor bij darmstoma’s en wordt veroorzaakt door gasvorming. Dit zult u bij aanleg van een stoma via het stomazakje kwijtraken. Daarom is het darmstomamateriaal voorzien van een filter. Deze filters werken tussen de 8 uur en 24 uur. Hoeveel gasvorming u heeft, heeft onder andere te maken met wat u eet. Bij koolsoorten zal dit filter sneller uitgewerkt zijn dan bij producten die voor minder gasvorming zorgen. U kunt merken dat een filter is uitgewerkt doordat er geur ontstaat óf doordat het gas het zakje niet meer kan verlaten. Het zakje gaat dan bol staan van de lucht. Mocht u het zakje al meerdere uren dragen, kan het tijd zijn dat u het zakje ook vervangt. Mocht dit al vrij snel na aanbreng van een nieuw zakje zijn, kan het merk/ filter niet goed passend zijn bij uw specifieke eet-/ leefomstandigheden. Het proberen van een ander merk stomamateriaal kan uitkomst bieden.
Een zakje extra ontluchten door legen via de of onderzijde (bij open zakjes) een extra gaatje te prikken of via een koppeling (bij een tweedelig systeem) zijn geen effectieve oplossingen. Gasvorming kan zich na korte tijd opnieuw voordoen. Doordat de oorzaak van het verzadigde filter niet verholpen is, blijft u dezelfde problemen van geur of een bolstaand zakje ervaren.
Bij darmstoma’s kan dit te maken hebben met uw filter. Vaak is een slechtwerkend of vroegtijdig verzadigd filter de oorzaak. Daarnaast is het ook van groot belang dat u controleert of uw stomazakje nog goed hecht. Geur kan ook te maken hebben met een (beginnende) lekkage van uw materiaal of een achtergebleven spettertje na het legen (bij de geïntrigeerde klittenbandsluiting van een leegbaar zakje).
U kunt zowel mét als zonder materiaal onder de douche. Voor de stoma is douchewater niet schadelijk, mits u niet te heet doucht. Het is belangrijk dat u de de huid direct rondom uw stoma niet met zeep, shampoo of andere middelen wast. Als er water met sop langs heen stroomt, is alleen naspoelen met water voldoende. Het kan zijn dat uw stoma wat productie geeft op het moment van douchen. Een gaasje bij de hand houden is raadzaam. Na het douchen en afdrogen (en uitdampen van uw huid) kunt u weer uw eigen materiaal aanbrengen.
De peristaltiek van uw darm (voortstuwende bewegingen die uw darm maakt) gaat alleen naar buiten. Er kan daardoor niet zomaar water door uw stoma naar binnen gaan.
Dit is afhankelijk van het soort stoma dat u heeft.
Heeft u een stoma op de dikke darm? Dan is er wat speling nodig in verband met de peristaltiek (voorstuwing van uw darm) van de dikke darm. Hierdoor kan uw stoma wat bewegen. Als u de mal dan te krap maakt, kan deze in het slijmvlies snijden en/of kan er lekkage ontstaan doordat de ontlasting onder de huidplaat komt.
Bij een stoma op de dunne darm juist belangrijk een goed passende mal te hebben, om te voorkomen dat ontlasting op uw huid inwerkt. In de dunne darm is de ontlasting dunner waardoor u minder te maken heeft met peristaltiek van de darm. Wel bevat ontlasting uit uw dunne darm onder andere nog galzouten, die een etsende werking hebben op uw huid. Als u de mal te groot knipt, kunt u binnen een aantal uren al een schrijnend gevoel van uw huid hebben.
Uw huidplaat bevat alle benodigde bestandsdelen om uw huid goed te beschermen tegen invloeden van buitenaf. Zeker de eerste tijd na de operatie zal uw stoma nog slinken. Het daarop aanpassen van uw malmaat is dan van groot belang om problemen te voorkomen.
